câu 39 Trình bày vai trò của hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm điều hoà huyết áp động mạch.

 Trình bày vai trò của hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm điều hoà huyết áp động mạch. 

Huyết áp động mạch được điều hoà bằng hai cơ chế thần kinh và thể dịch. Cơ chế thần kinh điều hoà huyết áp động mạch thông qua hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm, trong đó hệ thần kinh giao cảm đóng vai trò rất quan trọng

·    Hệ thần kinh giao cảm:

-   Trung tâm giao cảm điều hoà vận mạch nằm ở hai bên chất lưới của hành não và phần ba dưới  cầu não, sừng bên chất xám tủy sống đoạn TL 1-3.

-   Trung tâm giao cảm điều hoà hoạt động của tim (sừng bên chất xám tuỷ sống ở TL1-3 và cổ 1-7 cũng có tác dụng điều hoà huyết áp động mạch.

-   Các sợi vận mạch giao cảm đi từ tuỷ sống đến dãy hạch giao cảm, rồi đi tới hệ thống tuần hoàn qua hai con đường:

+     Qua dây thần kinh giao cảm → mạch máu tạng và đến tim

+     Qua dây thần kinh giao cảm → mạch máu ngoại vi

-   Các sợi giao cảm đi đến hầu hết các mạch máu trừ mao mạch và cơ thắt tiền mao mạch

-   Kích thích hệ thần kinh giao cảm gây ra tăng huyết áp:

+     Co động mạch nhỏ và tiểu động mạch → tăng sức cản, tăng huyết áp và làm giảm lượng máu đến mô

+     Co động mạch lớn, đặc biệt là các tĩnh mạch → dồn máu về tim (nhằm đưa máu đến những cơ quan cần thiết – tim, não, thận – huy động từ những nơi ít cần cấp máu hơn)

+     Tác dụng trên tim: tăng tần số cơ tim, tăng sức co bóp cơ tim → tăng huyết áp.

-   Hoá chất trung gian là catecholamin

·    Hệ thần kinh phó giao cảm:

-   Trong điều hoà huyết áp vai trò ít quan trọng

-   Trung tâm phó giao cảm nằm ở hành não đó là nhân dây X. Dây X gồm có các dây trước hạch đi đến hạch phó giao cảm nằm trong cơ tim, các sợi sau hạch chi phối cho nút xoang và nút nhĩ thất.

-   Dây X có tác dụng chủ yếu tại tim làm giảm tần số tim, giảm lực co cơ tim, làm hạ huyết áp.

-   Hệ thần kinh phó giao cảm hoạt động thông qua chất trung gian là Acetylcholin.

Bs.Hoàng Sơn